Boerenforum eist van de Vlaamse en federale Regering:
Minimumprijzen voor onze producten. Berekening van de faire productieprijs per product door een onafhankelijk orgaan, op basis van de arbeidskost, grondstof- en energieprijzen en juridisch afdwingbare opvolging van die prijs doorheen de tijd (per kwartaal/per maand).
Gelijk speelveld Er worden geen producten verkocht in België die niet geproduceerd zijn volgens de Belgische of Europese kwaliteits- en milieunormen.
ALLE landbouwgronden in handen van boeren die voedsel produceren. Een pachtcontract dat rechts- en loopbaanzekerheid garandeert. Een pachtwet in functie van voedselzekerheid zonder achterpoorten.
Van onze boeren wordt veel gevraagd op vlak van leefmilieu en klimaat. Die zorgen over impact op het klimaat, biodiversiteit en gezondheid zijn ook legitiem. Maar zij die dat op het terrein moeten realiseren worden schandalig weinig betaald. De frustraties die we zien in de hevige boerenprotesten zijn volkomen begrijpelijk. De boer zit tussen hamer en aambeeld: zelfzorg (ook financieel) en zorg voor zijn omgeving. Enkel een fundamentele koerswijziging in het landbouwbeleid kan die catch 22 keren.
Investeren in kwalitatiever boeren met meer kansen voor natuur en milieu blijft nodig. Daarbij is het belangrijk dat publiek geld gaat naar kleine familiale boerenbedrijven in plaats van naar de agro-industrie. Subsidies moeten worden geherörienteerd. Maar alleen de scherpe kantjes van het systeem afvijlen is onvoldoende. Het pad moet worden geëffend naar een winstgevende sector. Die moet nu functioneren in een ‘vrije markt’. Maar daarin worden de economische omstandigheden de facto vastgelegd door een kleine groep spelers: de voedingsindustrie, grote landeigenaars en de supermarkten. Om dat te keren zal die ‘vrije markt’ moeten buigen voor sociale rechtvaardigheid en meer controle.
Zo moet de prijsopbouw van producten veranderen. Nu worden de prijzen bepaald door de vrije markt, de veilingen en de retailsector. De boer haalt zo bijzonder weinig inkomen uit zijn producten. De voedingsindustrie gebruikt allerhande trucjes om de prijszetting te beïnvloeden, en daarop is veel meer controle nodig. Tegelijkertijd moet voeding een minimumprijs krijgen en moeten extreme promoties worden verboden: melk is nu soms goedkoper dan water!
Door de marges van verwerkers, verdelers en supermarkten aan te pakken en door subsidies te heroriënteren, draait de consument hier niet voor op. In Frankrijk wordt de sector al verplicht tot langetermijncontracten die mee evolueren met de energie- en grondstofprijzen. Dat zorgt ervoor dat de boer niet kan gechanteerd worden door opkopers. Ook de korte keten – lokale fair trade, buiten de invloedssfeer van multinationals in de agro-industrie – verdient extra ondersteuning.
Een ander euvel zijn de grondprijzen. Een boer heeft grond nodig om te boeren. De prijzen daarvan zijn exuberant hoog en worden opgedreven door speculanten, claims vanuit de industrie en infrastructuurwerken. Om het werk van de boer economisch leefbaar te houden is een sterke pachtwet nodig die de boer zekerheid geeft. De huidige neoliberale pachtwet drijft boeren te makkelijk van hun grond. Bij natuurprojecten moet de overheid zoeken naar compensatiegronden (zoals in Duitsland), en nieuwe wegen of industrieterreinen mogen niet zomaar landbouwgrond innemen.
Een grondenbank zou kunnen vermijden dat openbare gronden (OCMW, kerkfabrieken, …) opgekocht worden door speculanten. Wij bepleiten om gronden ter beschikking te stellen aan landbouw waar duurzame teelten gewaarborgd worden door langdurige pachtovereenkomsten en een afzetgarantie: lokale besturen die breken met de grote aankoopcentrales en voedingsproducten eerst en vooral afnemen in eigen regio.
Het huidige industriële model in de groente- en veeteelt zorgt voor veel problemen: methaanuitstoot, biodiversiteitsverlies, erosie door monocultuur, enz. Dat kan anders: een beter evenwicht tussen groenten- en veeteelt in lokale systemen van voedselveiligheid. Dat kan met stimuli en markthervormingen die verder gaan dan enkel een krimp van de veestapel. Want als je de veestapel beperkt, moet alternatieven voorzien worden voor de inkomens van de mensen die daarvan leven. De landbouwer moet ondersteund worden bij de verandering naar dat
evenwichtig landbouwmodel. Al is het uitkopen van boeren zoveel mogelijk te vermijden, want tegen 2040 zijn er terug dubbel zoveel boer.inn.en nodig voor een lokale gezonde voedselproductie.
Iedereen moet toegang krijgen tot gezonde en duurzame voeding, ook als prijzen toch zouden stijgen om boeren deftig te betalen. In plaats van bv. de BTW af te schaffen, pleiten wij voor ondersteuning waarbij bestaande structuren gezonder gemaakt worden. Zoals een reorganisatie van de indexschaal, met meer aandacht voor de prijzen van bio- en kleinhandel. Nu worden die prijzen grotendeels bepaald door de klassieke warenhuisproducten. Op termijn kan ook worden nagedacht over een systeem van sociale voedselzekerheid, om de toegang tot gezond voedsel te democratiseren en steun te verlenen aan landbouwers met economisch, sociaal en ecologisch rechtvaardige productie.
Boeren en milieuactivisten tegen mekaar uitspelen tenslotte brengt een gezond landbouwmodel geen stap dichter. Het speelt in de kaart van grote spelers in de sector die alles bij het oude willen laten voor eigen gewin. Politici die nu respect betuigen aan de boeren, zijn vaak dezelfden die de rode loper uitrollen voor Ineos en andere vervuilende industrie. Is hun agenda niet vooral opportunisme en de afbouw van milieumaatregelen in plaats van steun aan de boeren?
Europese Coördinatie Via Campesina, Boerenforum, Fugea, Map en ondersteunende organisaties roepen op tot een Europese mobilisatie op 1 februari 2024. Sluit je aan bij ons en onze lidorganisaties in Brussel om 11.00 uur op het Luxemburgplein om onze onvrede te uiten en op te roepen tot een paradigmaverandering.
Het neoliberale beleid van Europa is voor het overgrote deel verantwoordelijk voor de nood van de boeren en boerinnen: vrijhandelsovereenkomsten, deregulering van de markt, GLB-subsidies die totaal oneerlijk worden verdeeld, administratieve overbelasting, nep-oplossingen zoals zinloze steun voor digitalisering, GGO’s en koolstofmarkten, en een gebrek aan algemene visie voor een transitie naar duurzamere landbouwmodellen.
We vragen al lang om een koerswijziging. Vandaag hebben boeren er genoeg van en in verschillende Europese landen uiten ze massaal hun woede. Daarom gaan we in Brussel de straat en eisen we:
Stop onmiddellijk met de EU-Mercosur deal en schort vrijhandelsakkoorden met betrekking tot landbouw op! De onderhandelingen met MERCOSUR moeten stoppen. De overeenkomst tussen EU en Nieuw-Zeeland mag niet geratificeerd worden. De onderhandelingen met Chili, Kenia, Mexico, India en Australië moeten worden stopgezet. CETA, die is geïmplementeerd zonder ooit door alle lidstaten te zijn geratificeerd, moet worden ingetrokken.
Eerlijke prijzen voor landbouwproducten! Landbouwprijzen moeten gegarandeerd hoger zijn dan de productiekosten, die de afgelopen jaren sterk zijn gestegen. Bij het bepalen van een eerlijke prijs moet ook rekening worden gehouden met onze arbeidstijd. De EU moet opnieuw interventieprijzen en minimumprijzen instellen voor alle producten. De richtlijn inzake oneerlijke handelspraktijken (UTP) moet worden versterkt, met de Spaanse wet inzake de voedselketen als positief voorbeeld. We vragen om marktreguleringsinstrumenten om de prijzen te stabiliseren en speculatie en ongegronde marges door bepaalde actoren in de agro-industrie en de distributie te voorkomen. –
We hebben een toereikend budget en een eerlijke verdeling van de GLB-steun nodig om een eerlijke overgang naar agro-ecologie en duurzame praktijken mogelijk te maken! Het huidige GLB-budget is ontoereikend en de steun is onvoldoende verdeeld om kleine en middelgrote landbouwers te steunen, die een sociaal en ecologisch duurzame landbouw beoefenen en om de agro-ecologische overgang te vergemakkelijken. 20% van de grootste Europese boeren, die vaak niet eens op hun boerderij werken, ontvangen 80% van de overheidssteun, terwijl de meeste boeren op kleine of middelgrote boerderijen weinig tot niets ontvangen. Wij willen subsidies per actieve werknemer, niet per hectare.
Minder bureaucratie! Wij zijn boeren, geen bureaucraten. We hebben eenvoudige procedures nodig en we hebben mensen nodig die onze vragen beantwoorden en ons door het proces heen helpen, geen algoritmes.
ECVC heeft donderdag een ontmoeting aangevraagd met Ursula Von Der Leyen en Charles Michel om antwoorden te krijgen op elk van deze eisen. Na de mobilisatie op Place de Luxembourg zal er een persconferentie worden georganiseerd met boerenorganisaties uit verschillende Europese landen.
PRAKTISCH – donderdag 1 februari – 11 uur op het Luxemburgplein in Brussel.
1 – 7 december Bogota, Colombia. Boerenzaden uit de ganse wereld worden samengebracht, vrij van GGO en NGT. En vrij uit gewisseld onder boeren om diversiteit te verbeteren en sterker te maken. La Via Campesina verklaart op hun 8st conferentie om te blijven vechten voor de bevrijding van onze boerenzaden.
Als reactie op het boerenprotest tegen de EU deregulering van GGO’s van afgelopen woensdag (29/11/2023) spoorde Ruben Vanholme (DS 1/12/2023) de bioboeren aan hun verzet te staken en gedwee de weg van de nieuwe gentechnologie te volgen, een weg die Vanholme als ‘wetenschappelijk’ aanprijst.
Iets minder wetenschappelijk is het feit dat hij vergeet te vermelden dat het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) waarvoor hij werkt actief is in onderzoek dat swingt op het ritme van een soepele regelgeving rond genetisch gemodificeerde organismen (GGO´s). En die souplesse ligt vervat in het voorliggende voorstel van de Europese Commissie voor de deregulering van GGO´s.
Nog minder wetenschappelijk is het feit dat twee donkere kanten van het op til zijnde gentech feest, volslagen buiten beeld worden gehouden. Wakkere boeren, zowel bio als gangbaar, zijn zich daar haarscherp van bewust.
Biodiversiteit : armoe troef en vruchtbaar verzet
De eerste donkere zijde van de genetische modificatie zoals ze zich in de werkelijke wereld afspeelt is de biodiversiteit. De genetica in onze landbouw is de voorbije decennia enorm verarmd. Daar waar vroeger elke landbouwregio, vaak zelfs elk dorp, zijn eigen landbouwgewassen en veerassen kende, is veel genetische diversiteit verloren gegaan door de economische evoluties in de sector. Hoewel het net de genetische diversiteit is die een antwoord biedt op de uitdagingen van de toekomst, denk aan klimaatverandering, zet de genetische verschraling zich de afgelopen jaren versneld voort. Maar ook de tegenbeweging groeit gestaag.
Enkele moedige Belgische initiatieven zoals de vzw Vitale Rassen, Nordic MaizeBreeding en Granennetwerk Pajottenland werken van onderuit aan het herstel van genetische diversiteit door boeren zelf. Door nauwlettende selectie, vermeerdering en soms ook puike klassieke veredeling, produceren ze oude en nieuwe rassen. Deze symbiose tussen het vakmanschap van landbouwers en onderzoekers verhoogt de biodiversiteit in de landbouwgewassen. Dit staat in schril contrast met de gentechnieken die parasiteren op de relicten van een bijna vergane biodiversiteit en daardoor bijdragen aan de verdere verschraling ervan.
Het waren dan ook zij, samen met landbouworganisaties Demeter, Bioforum en Boerenforum, die afgelopen 29/11 protesteerden voor de gebouwen van de Europese Unie, tegen de de-regularisering van de nieuwe GGO-technieken tegen alle voorgaande EU-GGO-politiek in. Dit verzet afdoen als ‘romantisch’, zoals Vanholme van VIB doet, is wetenschappelijk kortzichtig, en ecologisch onverantwoord.
Zaadhuizen en de markt… Counting down to 4.
Generaties lang namen een veelheid aan professionele zaadhuizen de plantenselectie voor hun rekening. Dat ziet er vandaag anders uit: ook daar heeft de verschraling toegeslagen. Door de concurrentieslag op de zadenmarkt zijn enorm veel kleinere zaadhuizen door hun grotere broers opgeslokt. Resultaat?
Een vernauwing van het aantal beschikbare planten variëteiten en de dominantie van de zadenmarkt door vier zaden-multinationals: Bayer-Monsanto, BASF, Syngenta (nu reeds opgeslokt door Chinachem) en Corteva (de samensmelting van Dupont (PFOS!) en Dow Chemical). Indien je uit eten gaat met die 4 bedrijven zit je trouwens niet alleen met zaad reuzen aan tafel, het zijn ook pesticiden-multinationals die heel hard lobbyen bij de EU voor de bescherming van hun markt. Eerder deze week toonde de lobby watchdog CEO nog aan hoe deze firma´s lobbyden om verplichte veiligheidsanalyse en labeling ook bij herbicide tolerante GGO´s te schrappen LINK. Aangenaam tafelen is iets anders.
Die 4 reuzen maken het verhaal van de nieuwe GGO-technieken – met het vlaggenschip CRISPR-Cas, de zogenaamde natuurlijke gentechprocedure – meteen tot iets heel anders. Voor klassiek veredelde gewassen bestaat er een kwekersrecht, dat is een tijdelijke vergoeding voor kwekers die na enkele decennia vervalt. Daarna wordt die variëteit een gemeenschappelijk bezit, een zogeheten ‘common’.
GGO’s daarentegen worden gepatenteerd. Dat blijft niet enkel langer geldig, het betekent ook dat andere veredelaars planten gewoonweg niet kunnen gebruiken voor veredeling. Recente patenten hebben bovendien niet enkel betrekking op de biotechnologische ingrepen. Het is de genetische diversiteit zelf, die men tracht te privatiseren. Het duidt nog maar eens waarom gentechnologie zo belangrijk is voor de agro-industriële multinationals.
Patenten leiden tot schadeclaims tegen boeren
Bij Boerenforum zien we niet enkel die verarming, maar dus ook de almacht van de agro-multinationals. In hoeverre kunnen we gangbare én biologische boeren en boerinnen garanderen dat ze nooit zullen worden geconfronteerd met schadeclaims vanuit die multinationale bedrijven bij contaminatie? In het verleden werden boeren in de VS en Canada voor de rechter gedaagd wanneer GGO´s ongewild op hun velden werden aangetroffen. Wij voelen nattigheid en het is geen regen.
In de biologische sector speelt die dreiging van de contaminatie niet enkel op het vlak van schadeclaims. Indien onze zoete maïs wordt kruisbestoven met maïs van het nieuwe GGO-type dan lopen wij op korte termijn een risico op declassering. Dat kan betekenen dat onze hele oogst moet worden vernietigd en geen euro meer waard is! Welke teler kan en wil dat risico lopen?
In de gangbare sector speelt dat risico op contaminatie en declassering ook, zij het op de langere termijn. Momenteel lijkt er geen vuiltje aan de lucht met deze nieuwe gentechnieken. Maar bij nieuwe technieken is er nooit een vuiltje aan de lucht. Tot de eerste kerncentrale ontploft of ze het eerste vrachtschip met elektrische wagens gecontroleerd moeten laten uitbranden op de Noordzee. Met andere woorden ‘als’ er ooit problemen opduiken met één of andere variëteit verkregen via de nieuwe GGO-technieken… Wie zal dan het gelag betalen? Het Vlaams Instituut voor Biotechnologie? Bayer-Monsanto en Corteva? De belastingbetaler? Of toch gewoon de individuele landbouwer?
6 dec Bogota, Colombia. Op het 8ste congres van La Via Campesina werden symbolisch Afrikaanse vrije boerenzaden aan Europa overhandig met de boodschap om voor de kern van ons boerenbestaan te zorgen. ECVC de Europese delegatie van LVC riep dan ook onmiddellijk op om de deregulatie van GGO’s en NTG’s te stoppen en de zaden van alle boeren en boerinnen in Europa vrij te maken voor gebruik, vermeerdering, uitwisseling en lokale vermarkting.
Zwakkere marktpositie in het vooruitzicht
Europa heeft een voorzorgsprincipe en ze heeft dat met recht en rede… Waarom zou een nieuwe GGO-techniek aan die voorzorgsprincipes moeten verzaken? Vergeet niet dat Europa dankzij het toepassen van het voorzorgsprincipe op de GGO’s oude stijl de boot van de Round-up-Ready-Soya heeft laten voorbijvaren. Gelukkig maar, het heeft de boeren en boerinnen in Europa ten minste gespaard van de ranzige koppelverkoop tussen GGO-zaden en het gif Round-Up die Monsanto uitwerkte in haar labo ´s.
We moeten beseffen dat net het feit dat de Europese markt op productievlak gentech-vrij bleef, de Europese landbouw een enorm concurrentievoordeel gaf en geeft. Een concurrentievoordeel dat wij als Boerenforum op de lange termijn graag bestendigd zien. Nu als de EU op het ritme van de GGO-lobby in het ongewisse springt doet ons vrezen voor het ergste. Bovendien zou Europa er ook voor kunnen kiezen om leider te zijn in het steunen van de boerenlandbouw, en het beschermen van het leefmilieu en de keuzevrijheid van consumenten bijvoorbeeld. Daar wordt zo graag lippendienst aan bewezen.
Boerenbedrog
Zo waren we dan ook verbaasd om – tijdens de voorbereiding van onze acties tegen deze GGO-deregularisering – het SALV advies te lezen. “EU-voorstel zo snel mogelijk implementeren”. Nog groter werd onze ontsteltenis toen we lazen waarop het advies was opgebouwd. “Farmers privilege” wordt naar voor geschoven. Dit houdt in dat een boer het (GGO-)zaad van zijn landbouwgewassen, bedoeld voor consumptie of verwerking, mag gebruiken om opnieuw te planten op zijn eigen bedrijf zonder toestemming. Begrijpen wie begrijpen kan!
Het SALV-advies staat bovendien bol van misleidende taal. Zo stelt het dat het nieuwe voorstel de “implementatie van agro-ecologische en biologische praktijken [moet] ondersteunen”. Terwijl de biosector reeds herhaaldelijk stelde dat ze GGO-vrij wil blijven en dat het voorliggende voorstel hiervoor geen enkele garantie biedt. Jan Plagge, de voorzitter van IFOAM Organics Europe, riep de leden van het Europees Parlement en lidstaten daarom vorige week nog eens op om de keuze van de biologische sector om geen gebruik te maken van nieuwe genomische technieken (NGT’s) te respecteren. Vanuit de agroecologische boerenbeweging stelden we reeds duidelijk dat “agroecologie geen gebruik maakt van chemische bestrijdingsmiddelen, kunstmatige hormonen, GGO’s of andere gevaarlijke, nieuwe technologieën”. En recent stelde ook agroecoloog Wouter Van Hove duidelijk dat de implementatie van het nieuwe wetsvoorstel haaks staat op de steun voor agroecologische praktijken.
Vernieuwend en stimulerend benoemt het SALV-advies nog het nieuw regelgevend kader voor nieuwe en bewerkingstechnieken als bijkomende “tool voor veredelaars om de duurzaamheidsdoelen van de Green Deal te realiseren en tegelijk de landbouwproductiviteit en voedselzekerheid te waarborgen.” Het moge duidelijk zijn dat dat nieuwe, stimulerende kader niet het huidige voorstel kan zijn. Indien we willen leren uit fouten van het verleden, dan is het alvast zeker dat een Europees landbouwbeleid gedreven door de economische belangen van de agro-industrie en de technowetenschappen niet werkt. De monoculturen en dode grond waar we vandaag mee kampen zijn er rechtstreeks gevolg van.
Het misbruik maken van de biologische landbouw en agroecologie om de burger een rad voor de ogen te draaien en de agro-industrie in een goed daglicht te zetten heeft een geleerde naam: greenwashing. Laten we het gewoon boerenbedrog noemen.
Boerenforum en de andere leden van ECVC (European Coordination la Via Campesina) roepen op om onze boerenzaden te bevrijden van de kolonisatie door de agroindustrie en chemiereuzen en hun plannen om hun GGO’s en NTG’s vrij van regelgeving te maken te stoppen.
Er komen verdere acties in Brussel en over gans Europa tot onze ZADEN VRIJ zijn, neem contact op met boerenforum als je ons wil versterken. Volgende actie is op 13 december in Parijs.
Toen we starten wisten we niet in welke storm we zouden terecht komen. Vrij snel hadden we niet genoeg vingers om op alle wonden te leggen. Vanuit onze agroecologische boerenvisie brengen we al 10 jaar klare taal die vraagt om fundamentele transitie, een volledige uitstap uit het industrieel voedselsysteem dat door kapitalisme wordt gedreven. Deze zomer werden onze woorden nog in de wind geslagen bij het nieuwe pachtdecreet waar kapitaal voorrang krijgt op voedsel. En met het nieuwe stikstofdecreet worden we behandel als industrieel rekenmodel ipv natuurlijk voedselmodel. Boeren in gedoogbeleid, aanhoudende vergunningsperikelen en onmenselijke prijsdruk op gezonde voeding leken de laatste druppels van de reeds lang overlopende emmer. Nieuwe EU-regelgeving zal gedreven door de agro-industrie nu ook onze boerenzaden volledig in de illegaliteit verdrijven.
We staan op een kruispunt voor de toekomst van onze zaden en ons voedsel: de EU onderhandelt momenteel over nieuwe regels voor de zadenmarkt. Het nieuwe voorstel van de EU-zadenwet is een ernstige bedreiging voor de vrije uitwisseling van zaden en heropleving van de diversiteit van onze gewassen. Verschillende Europese organisaties uit de landbouw- en zadensector roepen op tot actie met een internationale petitie.
Vandaag lanceren verschillende organisaties, waaronder VELT, BioForum, VoedselAnders, BoerenForum en Vitale Rassen, de petitie: ‘Vorken en rieken omhoog voor diversiteit!’. Hiermee eisen we ingrijpende aanpassingen van het voorstel van de nieuwe EU-zadenwetgeving dat in juli 2023 door de Europese Commissie werd ingediend en kadert in de Farm-to-Fork-strategie van de Green Deal. “We vragen aan de leden van het Europees Parlement en de EU-ministers van Landbouw ervoor te zorgen dat de zadenwetgeving onze inzet voor genetische diversiteit niet afremt, maar juist ondersteunt. Deze nieuwe zadenregelgeving moet de basis zijn van een duurzaam en veerkrachtig landbouwsysteem en het fundament vormen van een gevarieerd en lokaal verweven voedselsysteem. De hervorming van de EU-zadenwetgeving zal doorslaggevend zijn voor de toekomst van onze voeding en landbouw. Daarom houden we vandaag onze vorken en rieken omhoog voor diversiteit op onze akkers en op ons bord en tegen de richtlijnen zoals ze nu uitgeschreven zijn, omdat deze alleen de agro-industrie dienen”, zeggen de organisaties. “Elke stem voor diversiteit, elke handtekening telt en is NU van belang!”
De belangrijkste eis van de petitie: diversiteit als hoogste prioriteit van de EU-zadenwetgeving.
Het behoud en het duurzaam gebruik van lokaal aangepaste gewasdiversiteit is de hoogste prioriteit.
Volgens de VN zijn we al 75% van onze gewasdiversiteit in de landbouw verloren. We zullen de resterende diversiteit moeten beschermen en gebruiken om onze voedselproductie aan te passen aan extremere weersomstandigheden en nieuwe plagen en ziekten.
Het mensenrecht van boeren en tuinders om hun eigen zaden te oogsten, gebruiken, ruilen en verkopen moet volledig worden geïmplementeerd.
Dit recht is vastgelegd in artikel 19 van de Verklaring van de Verenigde Naties over de rechten van boeren en andere mensen die in rurale gebieden werken (UNDROP), evenals in artikel 9 van het Internationaal Verdrag inzake plant-genetische hulpbronnen voor voedsel en landbouw, en is bindend voor de Europese Unie en haar lidstaten.
De handel van heterogene en lokaal aangepaste variëteiten door regionale zaadproducenten moet worden bevorderd.
Regels die zijn ontworpen om de industriële zaadproductie te reguleren mogen niet worden toegepast op de kleinschalige teelt en verkoop van lokale variëteiten. In het licht van de klimaat- en biodiversiteitscrisis moeten we de productie van zaden diversifiëren en onze afhankelijkheid van industriële zaadbronnen niet verder vergroten. Pogingen van de agrochemische lobby om alternatieven via overregulering te bemoeilijken moeten aan banden worden gelegd.
Nieuwe, goedgekeurde rassen mogen niet afhankelijk zijn van pesticiden of kunstmest.
We moeten inzetten op landbouwsystemen die de mens hoogwaardig voeden, maar ook ons milieu en klimaat beschermen. Daarom hebben we zaden nodig die het goed doen onder biologische, agro-ecologische en/of teeltomstandigheden met weinig input.
“Met het actuele voorstel van de EU-zadenwetgeving lopen we het risico dat grote bedrijven nog meer controle krijgen over ons voedsel. Dit creëert een buitensporige belasting van het belangrijke werk van kleinschalige zaadinitiatieven die inzetten op diversiteit. Zadennetwerken die zich inzetten voor het behoud van ons cultureel erfgoed worden geremd in hun werking, zodat de diversiteit en veerkracht van gewassen dreigt verloren te gaan. Dergelijke regels en wetten passen niet in een tijd van klimaat- en (bio)diversiteitscrisis. Het voorstel is onaanvaardbaar”, zegt Magdalena Prieler, beleidsmedewerker voor ARCHE NOAH in Brussel. ARCHE NOAH is een organisatie gevestigd in Oostenrijk en Brussel die zich inzet voor het in stand houden, verbeteren en verhandelen van ons cultureel zadenerfgoed.
“De ministers van Landbouw en het Europees Parlement moeten nu actie ondernemen om de zadendiversiteit te bevorderen, door specifieke ontheffingen in de nieuwe EU-zadenwet toe te staan. Het voorstel moet boeren het recht geven vrij te kunnen beschikken over zaden als uitgangsmateriaal, dit ter heropleving van de agrobiodiversiteit in het algemeen en de genetische diversiteit in het bijzonder. Door decentralisatie en participatieve plantenveredeling kunnen nieuwe rassen ontwikkeld worden die bijzonder geschikt zijn voor lokale teeltomstandigheden. Heterogeniteit en diversiteit in de zaden is de sleutel tot gezond, divers en lekker eten. Het is tijd om actie te ondernemen om de diversiteit op de akkers te vergroten, de ontwikkeling van lokale variëteiten te ondersteunen en de rechten van boeren en boerinnen te respecteren. Elke burger kan nu samen met ons zijn vork en stem verheffen voor diversiteit”, zegt Riccardo Bocci, directeur van Rete Semi Rurali in Italië, een Italiaans overkoepelend zadennetwerk dat 40 organisaties verenigt.
“Zaden en diversiteit verbinden met het landbouwsysteem creëert veelheid, variabiliteit, maar ook veerkracht en oogstzekerheid. In het voorstel van EU-zadenwetgeving worden administratieve verplichtingen verder uitgerold, wat kleinschalige zaadinitiatieven weerhoud van het échte werk: het nastreven en in stand houden van diversiteit. Meer nog, er wordt steeds meer ongelijkheid gecreëerd omdat agro-industriële bedrijven juist inzetten op een paar rassen die door hun uniformiteit en afhankelijkheid van pesticiden en kunstmest wereldwijd verbouwd kunnen worden. Met monopolisering, maar ook privatisering van ons algemeen cultureel erfgoed als gevolg. De nieuwe EU-zadenwetgeving is de uitvoering van de ambities van de Green Deal en de ‘Farm-to-Fork-strategie’ en wil een zogezegd duurzaam landbouw- en voedselsysteem. Het begrip duurzaamheid wordt hier vertaald als innovatief en stelt een symptomatische aanpak voor. Dit staat haaks tegenover de duurzame oplossingen die de agro-ecologische en biologische sector van onderen op uitbouwt in de holistische visie dat in het leven alles met alles in verbinding staat. Daarom is dit wetsvoorstel onaanvaardbaar en onderschrijven wij mee de oproep: ‘vorken en rieken omhoog voor diversiteit!’”, zegt Greet Lambrecht, bestuurder van Vitale Rassen, een netwerk van boerenvermeerderaars met een hart voor zaden en diversiteit.
We nemen deze problematiek mee in ons debat op 18 november in Mechelen en Greet van Vitale rassen zal ons ook de nodige toelichting geven over de problematiek en de nood om onze stem te laten horen. Steun ons en teken de petitie : https://mitmachen.arche-noah.at/nl/vorken
De petitie is momenteel beschikbaar in het Engels, Vlaams/Nederlands, Duits en Italiaans. Voor de lancering wordt het ondersteund door ARCHE NOAH (Oostenrijk/Brussel), Pro Specie Rara Deutschland (Duitsland), Rete Semi Rurali (Italië), Vitale Rassen (België) en andere Belgische en Nederlandse organisaties.
Een verjaardag is steeds een moment van terugblikken. Er bewoog heel wat de voorbije 10 jaar, lees even mee:
Uitnodiging eerste overleg, Boerenforum 2014
Woensdag 15 januari 2014, vanaf 19.30 uur. In Mechelen, boekhandel De Zondvloed, Onze-Lieve-Vrouwestraat 70
Wie: producenten gecontacteerd door Voedselteams en Wervel. Waarom: voor een eerste voorbereiding voor een boerenforum in najaar 2014
Voorstel van agenda: introductie boerenforum: idee en doel, kennismaking en reacties, praktisch over organisatie eerste forum in najaar, mogelijke thema’s, opstarten kerngroep en aanspreekpersoon
Contact: Wim Merckx en Luc Vankrunkelsven
Bovenstaand mailtje was het begin van een bijzonder verhaal. Na een Europese Nyeleni-bijeenkomst te Krems in 2011 voelden Luc en Wim de nood aan een solide basis voor La Via Campesina in Vlaanderen. Tegelijkertijd kwam de vraag van boeren en boerinnen die een andere, meer duurzame en rechtvaardige weg willen inslaan, om elkaar te ontmoeten. (lees: ‘Legal! Optimisme – realiteit – hoop’ en NYÉLÉNI VERKLARING VAN HET INTERNATIONALE FORUM VOOR AGRO-ECOLOGIE)
We waren met een 30-tal die eerste avond, die de eerste stappen zetten voor een forum voor boer, boerin en landwerker. Boeren met elkaar én met burgers samenbrengen, verbinden en uitwisselen, dat was onze drijfveer. In het Vlaamse landschap was en is dit nog steeds geen vanzelfsprekendheid. Tot op vandaag is ons boerenpad er één van vallen en opstaan, leren en delen.
Op 9 mei 2015, later dan gehoopt, organiseerden we ons eerste boerenforum op bioboerderij De Zwaluw in Lovendegem. We mochten 80 aanwezigen verwelkomen. Op de agenda: toegang tot grond en pachtwet, instandhoudingsdoelstellingen, autonomie in afzet en prijsvorming. Wim Merckx schreef een eerste post op onze website met als titel “hallo wereld“. Tijdens onze feesteditie op zaterdag 18 november keren we terug naar waar het begon en gaan we opnieuw in gesprek over deze 3 thema’s die nog steeds brandend actueel zijn.
Met dat eerste boerenforum was het startschot gegeven. We organiseerden boerenfora, wintermeetings, boerendebatten, acties, samenkomsten met ander organisaties, … en steeds opnieuw brachten we de stem van onze boeren en boerinnen naar voor over topics waar velen niet wakker van liggen en zorgden we voor brede aandacht. Onderaan vindt je heel wat sfeerfoto’s
Sinds 16 maart 2018 mogen we ons fier lid van La Via Campesina noemen. Boerenforum is vanaf dan deel van de wereldwijde boerenstrijd voor gezond voedsel en duurzame landbouw, met een continue uitwisseling en verbinding van Vlaamse landbouwers met Belgische, Europese en internationale collega’s als resultaat. Margret van ECVC, European Coordination la Via Campesinavertelt ons op 18 november meer over de organisaties waar we deel van zijn.
De toetreding tot ECVC en 5 jaar boerenforum moesten gevierd worden en dat deden we op 7 april 2018 in de Tiendenschuur van Abdij van Park te Leuven. Een prachtig vijfde boerenforum, mooi weer en heel veel volk. Jan Douwe Van der Ploeg kwam er spreken over zijn boerenvisie en bracht ons het woord “boerenlandbouw”. Vele topics die we doorheen de jaren hebben aangekaart, zijn vandaag de aanleiding tot heftige crisissen in de landbouw. De problemen die we kennen in Vlaanderen en Nederland zien we terug in de hele EU en tot op elk stukje landbouwgrond op onze aarde. Jan Douwe schreef er onlangs een boek over en komt het ons persoonlijk overhandigen op zaterdagvoormiddag 18 november!
Dankjewel Wim om boerenforum op de kaart te zetten, om boeren en boerinnen een stem en een forum te geven. Jouw visie en de kracht om niet toe te geven aan onwaardige compromissen die de boerenlandbouw klein houden, blijven ons bij en maken ons sterk.
Dankjewel Luc om de draad steeds opnieuw op te pikken als iemand van ons moest loslaten. Luisteren, verbinden, verbanden leggen en een duidelijke agroecologische boerenvisie in de wereld zetten, dat is wat je ons bijbracht.
Samen met Wervel en de Cerrado werkgroep brachten we een prachtig eerbetoon aan Luc in de Abdij van Averbode, Luc’s thuis als norbertijn.
Op ons verjaardagsfeest op 18 november, zal een boek aanwezig zijn waar iedereen een laatste boodschap aan Luc kan neerschrijven, een boodschap voor de toekomst. Zo wordt het een boek van HOOP en HERSTEL. De boeken van Luc zullen ook verkrijgbaar zijn die dag.
Lees het volledige programma van onze feestelijk boerenforum op 18 november na op deze pagina’s: 10 jaar programma, 10 jaar affiche
We zoeken hulp voor:
het rondsturen van deze mail om boeren en burgers uit te nodigen, we mikken op véél volk!
het klaarzetten van de zaal op donderdag 16 nov vanaf 17u
het klaarzetten en inkleden van de zaal op vrijdag 17 nov vanaf 17u
de laatste voorbereidingen zaterdagmorgen 18 nov vanaf 8u30
de permanentie van de info- en boekenshop (vm, middag, nm, avond)
de permanentie aan de inkom om bezoekers te registreren, de betalingen van lidgeld en bijdrage voor het avondmaal te ontvangen (vm, middag, nm, avond)
ondersteuning van het middagmaal 12-14u (organisatie seizoensmaak)
ondersteuning van het avondmaal 17-20u (organisatie seizoensmaak)
de opkuis van de zaal zaterdagavond, uur niet duidelijk 🙂
alle soorten aan financiële middelen zijn zeer welkom
Stuur een berichtje naar boerenforum@gmail.com met wat en wanneer je iets wil bijdragen aan de organisatie van ons feest of via het inschrijvingsformulier. Alvast bedankt!
Op dinsdag 12 september kwamen we met boeren en burgers samen om in dialoog te gaan over de Nyeleni beweging. Op 25 okt 2022 hadden we reeds een eerste bijeenkomst.
Begin 2025 zullen we samenkomen in India met agroecologische boerenbewegingen vanuit de ganse wereld. In de voorbije 25 jaren waren er internationale boerensamenkomsten die de 6 principes van voedselsoevereiniteit (2007) en de 11 principes van agroecologie (2015) op papier hebben gezet.
Dit zijn ook onze fundamenten voor een agroecologische beweging en boerenlandbouw in Vlaanderen. Een manifest dat de basis vormt voor Boerenforum.
We hopen met de nodige financiering nog extra Nyeleni-dialogen te mogen organiseren in 2024 om zo met een degelijk dossier naar India te gaan. De kern van onze samenkomsten ligt in de vraag “hoe gaan we verder?” In 25 jaar hebben we basisprincipes neergeschreven voor een transitie naar een voedselbeweging van de toekomst, maar we missen duidelijk de kracht om deze agroecologische boerenbeweging sterk te maken.
Ook bij deze tweede bijeenkomst waren 2 punten heel duidelijk: “we hebben nood aan een agroecologische infrastructuur die op alle vlakken de lokale voedselstransitie mogelijk maakt dankzij een regel-luw beleid, vertrouwen in een Participatief Garantie Systeem. Daarnaast dient de agroecologische boerenbeweging erkent te worden in haar belang voor boer, boerin en landwerker”. Toegang tot gezond voedsel is een basisrecht van elke burger, een eerlijke prijs is een basisrecht van elke voedselproducent. Daar moet aan gewerkt worden. Hiervoor is het noodzakelijk dat de agroecologische boerenbeweging op alle niveau’s stem en erkenning krijgt en ten alle tijden mee aan tafel zit bij beleidskeuzes die een effect hebben op onze voedselproductie.
We gaan met boerenforum op zoek naar de juiste bondgenoten, die ons willen steunen in deze transitie en beweging. We voelen nog te veel de lobby van kapitalisme en industrialisatie, die met wetenschap elk probleem zogezegd zal oplossen en ons in de illusie houdt dat ze de nodige welvaart brengen. Ondertussen is het voor ons duidelijk dat deze weg doodloopt. Het voorbije jaar hebben we dit ook heel duidelijk mogen voelen door in gesprek te gaan met onze beleidsmakers, met onze “volksvertegenwoordigers” die zich liever parlementariërs noemen. Tijdens de Nyeleni-dialogen komen we uiteindelijk tot een duidelijke vaststelling “op een bepaald moment hebben we lang genoeg het pad van overleg (zonder gehoor) gevolg en is ACTIE het enige wat ons nog rest”. We zullen dit dan ook niet nalaten en onderstrepen het met de woorden van Martin Luther King: “We zijn moreel verplicht om ons niet te houden aan onrechtvaardige wetten.”
Daarom komen we samen op 19 september met XR-Landbouw-Nederland. Dit organiseren we samen met XR-Gent, de landbouwbrigades en VIERNULVIER in de De Vooruit, Sint-Pietersnieuwstraat 23, Gent. Inschrijven kan via
Voormiddag: 2 sprekers die ons de realiteit brengen
Ronald van Marlen “de klimaatcrisis, waar staan we vandaag”
Myriam Dumortier “AgroEcologie en Natuurbehoud”
Samen lunchen
Namiddag:
Roos Saat XR-Landbouw “call to action van een boerendochter”
groeps en ronde tafel gesprekken met als thema: KLIMAAT, LANDBOUW, NATUUR
Actief burgerschap, wat kan ik doen?
Bewuste gemeenschap, wat kunnen we doen?
plenair gesprek, wat nu? wat morgen?
Wat breng je mee:
nog andere mensen
een boek, een artikel, … dat je wil delen/ruilen/tonen
al jouw vragen en antwoorden, frustraties en inzichten, …
1963 Martin Luther King
Als ik eerlijk ben, denk ik dat er twee soorten wetten zijn: rechtvaardige wetten en onrechtvaardige wetten.
We hebben allemaal een morele plicht om ons te houden aan rechtvaardige wetten.
Maar ik vind ook dat we moreel verplicht zijn om ons niet te houden aan onrechtvaardige wetten, omdat niet meewerken met het kwade net zo goed een morele plicht is als meewerken met het goede.
Ik denk dat wanneer je een wet breekt waarvan je geweten zegt dat hij onrechtvaardig is,
dan moet je dat openlijk doen,
dan moet je dat opgewekt doen,
dan moet je dat met liefde doen,
dan moet je dat beschaafd doen
en dan moet je bereid zijn om je straf te accepteren.
En iedereen die een wet breekt waarvan je geweten zegt dat hij onrechtvaardig is, en die bereid is om arrestatie te accepteren om het geweten van de maatschappij wakker te schudden over de onrechtvaardigheid ervan, toont op dat moment juist het allerhoogste respect voor de wet.
Negen maand geleden kreeg Extinction Rebellion Gent door het S.M.A.K. een zaal aangeboden voor zowat de hele maand september, om te tonen en te doen waarvoor ze staan. Ook Boerenforum zou zijn steentje bijdragen en plande op dinsdag 12 en 19 september samen met XR-Gent enkele bijeenkomsten rond het thema klimaat-landbouw-agroecologie.
De samenwerking werd op 24 augustus plots stopgezet door het SMAK. Wellicht dankzij een duwtje van de stad Gent en een politieke partij, die Boerenforum onlangs nog liet weten niks te kunnen ondernemen inzake onze strijd tegen het nieuwe pachtdecreet. Een prachtvoorbeeld van politieke willekeur, waar je de macht enkel gebruikt als het uitkomt.
Het was even slikken, maar we laten het verder niet aan ons hart komen. We gaan door met de organisatie van de twee bijeenkomsten en zoeken een nieuwe plek. Ken je een zaal of andere plek, waar we onze sprekers en tal van luisteraars kunnen verwelkomen … laat het ons weten! Steun ons en schrijf massaal in voor de twee evenementen die we organiseren!
Tijdens internationale Nyeleni samenkomsten schreven boerenbewegingen de fundamenten van voedselsoevereiniteit, van de agroecologische beweging en de boerenlandbouw. Een manifest dat de basis vormt voor Boerenforum en waar we in 2024 verder willen aan werken.
Ronald van Marlen van Extinction Rebellion – Landbouw Nederland, komt ons wakker schudden: “Onze huidige levensstijl is gebaseerd op plunderen. We consumeren ons suf en dat kunnen we alleen doen door te roven. We runnen de wereld als een plantage. De klimaatcrisis is niet iets voor later, hij is er nu. De opwarming van de aarde gaat zorgen voor een enorme destructie en die gaan we allemaal voelen.”
Myriam Dumortier van INBO brengt ons een verhaal van enkel verliezers als we met onze huidige consumptiemodel verder willen. Het drijft natuur en landbouw in de vernieling die we enkel nog kunnen counteren met agroecologie en boer+natuur-behoud.
In de namiddag gaan we samen aan de slag, hoe pakken we het aan? Wat is ons rol als individu en als gemeenschap? Wat kunnen we doen? Hoe gaan we verder met Boerenforum en XR?
Op zaterdag 23 september verzamelen we allemaal NAAST het SMAK om 11u voor een geweldloze, burgelijke ongehoorzaamheidsactie met als kernboodschap “STOP de SUBSIDIE voor FOSSIELE BRANDSTOF”. Je kan mee de straat op met de trage mars van XR-Gent, maar dat hoeft niet als geen zin hebt in actie voeren. Het zou evenwel prachtig zijn als we met zoveel mogelijk mensen die zaterdag (23 september dus) “NAAST het SMAK” verzamelen en laten zien dat we Extinction Rebellion steunen!!!
Voor meer info neem contact met ons op: boerenforum@gmail.com, 0494/624425
Het is stilaan genoeg geweest! Landbouw en klimaat, iedereen heeft er de mond vol van en iedereen heeft zijn mening. Opiniestukken vliegen ons om de oren, vanuit alle invalshoeken met allerlei visies. Spijtig genoeg zien we vooral een verdere polarisaties en individualisaties omtrent deze problematieken en waar het nodig is om als samenleving te kiezen voor een duurzame toekomst zien we maatschappij en beleid falen.
Boerenforum organiseert in samenwerking met Extinction Rebellion Gent (XR-Gent) 2 bijeenkomsten in het SMAK te Gent. We willen boeren en burgers samenbrengen, samen in gesprek gaan over onze toekomst. Als authentieke boerenbeweging hebben we het zelfde doel maar spreken we soms nog een andere taal dan klimaatbewegingen zoals XR. Als we van elkaar willen en kunnen leren moeten we samenkomen en samen organiseren.
Tijdens internationale Nyeleni samenkomsten schreven boerenbewegingen de fundamenten van voedselsoevereiniteit, van de agro-ecologische beweging en de boerenlandbouw. Een manifest dat de basis vormt voor Boerenforum en waar we in 2024 verder willen aan werken.
Ronald van Marlen van Extinction Rebellion – Landbouw Nederland, komt ons wakker schudden : “Onze huidige levensstijl is gebaseerd op plunderen. We consumeren ons suf en dat kunnen we alleen doen door te roven. We runnen de wereld als een plantage. De klimaatcrisis is niet iets voor later, hij is er nu. De opwarming van de aarde gaat zorgen voor enorme destructie en die gaan we allemaal voelen.”
Myriam Dumortier van INBO brengt ons een verhaal van enkel verliezers als we met onze huidige consumptie model verder willen. Het drijft natuur en landbouw in de vernieling die we enkel nog kunnen counteren met agroecologie en boer+natuur-behoud.
In de namiddag gaan we samen aan de slag, hoe pakken we het aan? Wat is ons rol als individu en als gemeenschap? Wat kunnen we doen? Hoe gaan we verder met Boerenforum en XR?
Op dinsdag 29 augustus om 18u doen we terug mee aan de OOGSTSTOET OOSTAKKER, we lopen mee in de stoet met een knipoog naar de boeren actualiteiten, Wulverdam te Oostakker. Geef een seintje als je mee wil doen: boerenforum@gmail.com, 0494/624425
En 10-jaar Boerenforum vieren we op zaterdag 18 november met bijeenkomsten, debatten, boerenvuur, boerenfeest, acties, in Mechelen. Zet dit alvast maar in je agenda.
PRAKTISCH 
boerenforum.wordpress.com 
