Visietekst Boerenforum

Over ons

Het Boerenforum is een beweging in Vlaanderen van boerinnen, boeren, landwerk(st)ers en co-producenten die opkomt voor de eerlijke, autonome, solidaire en agro-ecologische praktijken van de boerenlandbouw. Ze organiseert daartoe Boerenfora en andere ontmoetingen waar boeren, boerinnen, en landwerker(st)ers elkaar informeren en inspireren en waar gedeelde opinies en standpunten vorm krijgen. Het Boerenforum geeft klank aan deze opinies op publieke fora. Zo nodigt het samen met partners en netwerk uit om de wereld strijdbaar en hoopvol te beschouwen en vorm te geven vanaf het progressieve boerenerf.

Waar we voor staan

  1. Boerenlandbouw
  2. Eerlijk
  3. Autonoom
  4. Solidair
  5. Agro-ecologisch
  6. Voedselsoeverein
  7. Boerenforum

Het Boerenforum komt op voor de boerenlandbouw, een hoeksteen van de samenleving. De boerenlandbouw brengt boer(in) en consument bij elkaar door de uitbouw van korte gedecentraliseerde ketens. De combinatie van een eerlijke verloning, zorg voor de omgeving en autonomie van speculatieve markten voor grond, zaad, mest, technologie, infrastructuur of de afzet van producten, garandeert haar voortbestaan.

De boerenlandbouw kent vele gedaanten, bestaat uit nieuwe en oude organisatievormen. Ze is multifunctioneel en gediversifieerd. Het solidair-autonome boerenbedrijf is voor het grootste deel bezit van de familie of de gelijkgestemde – vaak horizontale- kring, de productie is zowel gericht op de markt als op de instandhouding van het bedrijf en de familie of coöperatieve groep. Hun schaal van opereren komt er op basis van de eigen bedrijfskeuzes en bestaat uit kleine, middelgrote en grotere samenwerkende landbouwproducties. Deze bedrijven, coöperaties en niet-commerciële verenigingen zorgen samen voor gezond, lokaal en streekeigen voedsel, dat ze beschouwen als een recht voor iedereen.  De boerenlandbouw vormt daarmee een fundamentele schakel in de ontwikkeling van voedselsoevereiniteit. Dit is het recht van mensen op gezond en cultureel passend voedsel, geproduceerd op een correct verloonde, ecologisch verantwoorde en duurzame wijze in een voedsel- en landbouwsysteem dat door henzelf wordt vormgegeven. Veel producenten verbinden zich met eters, klanten, coöperanten en co-producenten en bouwen zo hun verkorte ketens op een lokale en regionale schaal. Het crêeren van meerwaarde op het bedrijf gebeurt ook op ander manieren, zoals : de eigen verwerking, de autonome productie van energie, de eigen zaadwinning, het partnerschap voor de ruil van hand- en spandiensten, de zorg op de hoeve, de groene recreatie. Zo plaatsen ze samen de ambities en behoeften van hen die voedsel produceren, verdelen en tot zich nemen centraal.

De boerenlandbouw is ook verwant aan agroecologie en zet de klemtoon op de toepassing van ecologische principes in de landbouw en de hele voedselketen tot en met het consumeren. Hun landbouw is grondgebonden, heeft respect voor tradities en een open blik op de toekomst. Ze staan voor de boerenlandbouw die van nature verbonden is en verweven met de zorg voor medemensen en boerderijdieren, voor het landschap en de bodem.

In haar opvatting over de omgang met de natuur stelt de boerenlandbouw zich tegenover de ondernemers- en grootschalige landbouw die eerder gericht is op het voortdurend en toenemend onderdrukken van de natuur via de standaardisatie van productieprocessen en schaalvergroting. De boerenlandbouw werkt samen met de natuur, ook wel co-productie genoemd. Rekening houden met de wispelturigheid en controleerbaarheid van de natuur vereist grondige kennis en kunde van de boerenstiel. De boerenlandbouw maakt daarvoor gebruik van vaardigheden en kennis die doorheen de boerengeneraties is opgebouwd en doorgegeven. Ze toont interesse in deze kennis en kunde, cultiveert ze, past ze toe in hedendaagse situaties en ontwikkelt ze verder. Respect en bewondering voor, en geduld met de levende natuur maken hier integraal deel van uit. Ze gebruikt deze vaardigheden om een passende onafhankelijkheid van geïndustrialiseerde wetenschap, financieel kapitaal en industrie te bekomen: de opgebouwde vakkennis volgt de logica van de natuur en is het belangrijkste, altijd lonende, kompas. Dit gaat over de zorg voor een gezonde bodem en de vruchtwisseling, voor de integratie van bomen en het duurzaam beheer van grasland, voor natuurlijke selectie en zaadvaste rassen, de omschakeling naar biologisch teelt, inzetten van de genetische diversiteit van dierenrassen, het telen van de eigen gras-klaver ruwvoeders en het weren van ingevoerde soja, het ontwikkelen van participatieve garantiesystemen… Op deze kenmerkende manier is de boerenlandbouw creatief en divers in haar zoektocht naar nieuwe vormen en gedaanten. Hierdoor kan de boerenlandbouw leiden tot gezonde bedrijven die zich niet bedienen van genetisch gemodificeerde organismen, van kunstmest en chemische bestrijding … zonder hier een keurslijf van de maken op maat van de certificering door externe labo’s.

De boerenlandbouw vergroot zijn autonomie ook ten aanzien van de onzekere politiek en economische besluitvorming door zijn ketens op maximale wijze te organiseren in zelfbeheer. Dit betekent niet dat boeren geen interacties met de markt aangaan of politiek actief zijn, maar wel dat ze zich op eigenzinnige wijze organiseren. Ze komt op voor gereguleerde markten met aanbodbeheersing en leefbare prijzen voor agrarische producten. Maar ze wacht niet op Godot. Ook vandaag faciliteert ze het maken van afspraken met collega‘s en maakt werk van de eerlijke verloning voor de (seizoens-)arbeid in de sector.

Het is deze boerenlandbouw die het Boerenforum een stem wil geven. Autonomie, voedselsoevereiniteit en agroecologie zijn tegelijk dagelijkse praktijk en maatschappelijk streefdoel van het Boerenforum, haar actieve leden, deelnemers en bredere achterban. Het Boerenforum nodigt uit om deze begrippen te benaderen en te verklaren vanuit de dagelijkse praktijk van de landbouw.

Het Boerenforum werkt aan partnerschappen en verbinding met andere bewegingen en organisaties die opkomen voor sociale verandering die gebaseerd is op democratie en zelfbeschikking. Via hun actieve netwerken staan de verbonden bewegingen sterker en bouwen ze allianties in Vlaanderen, Brussel, Wallonië, Europa en de andere continenten. Deze samenwerkingen creëren robuustheid en weerstand van binnenuit om het nieuwe boeren te grondvesten en uit te bouwen. Het is een verhaal van hoop op de toekomst dat zijn kracht put uit de weerstand en de herleving van de boerenlandbouw van vandaag. Het is een verhaal van transitie in een wereldwijde paradigmashift.