Op 14 juni waren we te gast bij Fien De Schacht op boerderij De Stoppel. We willen een eerbetoon geven aan onze eigen dubbeldoelkoeienrassen en aan de boerinnen en de boeren die ze al die tijd in stand hielden. Samen in gesprek over hoe we het verder moeten aanpakken.
Fien heeft een gemengd landbouwbedrijf met biologische groenten, lokale West-Vlaamse rode koeien en koeien die een kruising zijn tussen Holstein met Brown Swiss. Haar kudde bestaat momenteel uit 7 koeien. De verkoop van haar zuivel gaat hand in hand met de verkoop van haar groenten.
Ook de boerderij en koeien van Joël Bulckaert werden bezocht, één van de laatste fokkers van West-Vlaamse rode dubbeldoelkoeien. Nog hoogstens 2 lactaties is hij verwijderd van zijn pensioen, zonder opvolger, zoals zovele boeren. De speeddate die we organiseren, moet ervoor zorgen dat zijn levenswerk – een raszuivere kudde rode dubbeldoelkoeien – niet verloren gaat.
Een oude zeugenstal bouwde Joel eigenhandig om tot melkstal. Van in de melkput toont hij trotst hoe hij met katrollen en hendels zijn zelf geknutselde toegangspoortjes bedient. “Dit is echt de boer als plantrekker hé, Joël heeft nooit de hoge toppen gehaald maar altijd voortgedaan op zijn vertrouwd elan: voor geen enkele investering heeft hij zich diep in de schulden gestoken, iedere renovatie is zo low-cost en eenvoudig mogelijk gehouden. Alles van voederproductie organiseert hij zoveel mogelijk op het eigen bedrijf. De trends van de stallenbouwers, genre maximaal koecomfort, heeft hij vrolijk aan zich laten voorbijgaan. Niks zo comfortabel voor een koe als een goeie, oude potstal.”
Jarno Vandepoel (26) van boerderij de Vaerendriesch in Hoeleden, zorgt dat onze samenkomst in goeie banen wordt geleidt. Jarno beschrijft zijn bedrijfsmodel als dubbeldoeleconomie. De dubbeldoeleconomie gaat uit van de fysieke sterkte van de dubbeldoelkoeien. Het zijn robuuste koeienrassen die gemaakt zijn om met een zeer basic voederrantsoen toch melk te produceren. De sterke hoeven en het sterke gestel van een koe ‘met wat vlees om het lijf’ zorgen ervoor dat de veeartskosten flink kunnen worden teruggedrongen en dat we spreken over moederdieren met een goede langleefbaarheid. De goede koeien van de kudde mogen vaak meer dan 10 jaar doorgaan met kalveren en de periode tussen 2 lactaties kan vaak flink worden teruggedrongen door de hoge vruchtbaarheid van de koeien.
Eisenpakket
Dat brengt ons bij de eisen die voortkwamen uit deze studiedag. We merken op dat de subsidies die de Vlaamse overheid geeft voor het in standhouden van de landrassen hun vruchten afwerpen. Het scheelt iets in de jaarlijkse eindafrekening als je per koe zo’n 260 euro krijgt, maar het is duidelijk gebleken uit het verleden dat dat niet voldoende is.
Op het vlak van individuele bedrijfsgerichte steun halen we de 3 volgende eisen naar voren:
• De premie per melkkoe moet worden behouden.
• Er is ook nood aan een financiële tegemoetkoming voor boerinnen en boeren die stieren aanhouden.
• Er moet ook ondersteuning zijn voor boerinnen en boeren die zelf zaad (lees rietjes) van hun dieren willen bijhouden om hun genetische keuzemogelijkheden te vergroten.
Voor een bredere ondersteuning van de landrassen moet er echter ook op een ander niveau worden gedacht. Een landbouwsector is meer dan een som van de bedrijven. Er is ook sprake van een boer(inn)engemeenschap en er moet ook op dat gemeenschapsniveau worden gedacht.
• Steun voor kenniscirkels met betrekking tot dubbeldoelkoeien en voor bedrijfsnetwerken van landbouwers die landrassen aanhouden.
• Steun voor evenementen. De prijskamptraditie uit het verleden toont mooi aan dat prijskampen met mooie prijzenpotten een stimulans zijn om met goed fokmateriaal bezig te zijn.
• Steun voor het administratief werk. De boeren en boerinnen die voor de landrassen kiezen, moeten voor hun administratie kunnen worden ondersteund. Zowel op het vlak van doelgerichte fokkerij als voor het verwerven van subsidies moeten een aantal actoren het overzicht kunnen bewaren en de individuele bedrijven bijstaan met raad en daad.
• Financiële middelen, organisatie en mensen om stieren voor rietjes te screenen en alle administratie in orde te brengen, zodat boer hiervoor geen enkele moeite of kosten moet doen.
Onderwijs
En dan is er nog het pijnpunt van het onderwijs. Het is schrijnend dat enkel de Odisee-hogeschool in haar praktische landbouwopleiding echt aandacht heeft voor de landrassen en hun prestaties. Hun huidige participatie in de boerenmiddens geeft ons een duidelijk beeld dat dergelijke initiatieven enorm veel kunnen betekenen. Daarom heeft Boerenforum ook eisen naar het onderzoeks- en onderwijsbeleid.
• Steun voor onderzoekers die correct cijfermateriaal willen verzamelen.
• Steun voor onderzoekers en scholen die de bedrijven met een ‘dubbeldoeleconomie’ willen opvolgen. Enkel door een goede opvolging kan worden nagegaan of de cijfers per koe verbeteren en op welke manier de duurzame bedrijfsmethode economisch goed presteert.
• Steun voor onderwijzers die op een correcte manier dit thema willen belichten. Het is van belang dat onze nieuwe generaties boer(inn)en afstuderen met een volledige blik op de mogelijkheden die de veehouderij hen biedt.
Op maandag 28 november komen we terug samen op De Vaerendriesch bij familie Vandepoel in de Vaanstraat 79, 3471 Hoeleden. Iedereen is welkom vanaf 9u, we gaan verder aan de slag met onze dubbeldoel koeien.
Meer kan je lezen in de artikels van Vilt en Landbouwleven.
https://vilt.be/nl/nieuws/wie-redt-de-oude-casselkoe
https://www.landbouwleven.be/14230/article/2022-07-04/een-toekomst-voor-dubbeldoelkoeien
boerenforum.wordpress.com 
Een reactie op “Werken aan een autonome toekomst: dubbeldoel koeien in Poperinge”